Khí hư là gì? Vai trò, phân loại – Cách nhận biết bất thường

Khí hư còn gọi là dịch tiết âm đạo, có vai trò là chất bôi trơn, giữ ẩm, hạn chế sự phát triển của tác nhân có hại và nhằm giúp tinh trùng dễ dàng di chuyển trong âm đạo.

Khí hư thường bắt đầu xuất hiện từ tuổi dậy thì và giảm dần khi mãn kinh, đây là hiện tượng sinh lý bình thường ở phụ nữ, nhưng nếu dịch tiết âm đạo thay đổi số lượng hoặc màu sắc có thể cảnh báo tình trạng viêm nhiễm. Vậy, khí hư là gì? Làm sao để phân biệt khí hư bình thường và tình trạng bệnh lý? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

I. Khí hư là gì? Bệnh khí hư là gì?

Khí hư chính là dịch tiết âm đạo (hay huyết trắng) xuất hiện từ tuổi dậy thì và giảm dần ở độ tuổi mãn kinh. Khí hư bình thường có màu trắng trong, dai, nhớt, không mùi hoặc tanh nhẹ và lượng dịch tiết trung bình 1 – 4ml.

Lượng dịch tiết sẽ khác nhau ở mỗi người, phụ thuộc vào độ tuổi và nồng độ nội tiết tố trong cơ thể. Khí hư sẽ tiết nhiều hơn trong trong thời điểm trước khi rụng trứng, khi mang thai hoặc quan hệ tình dục. Ngược lại, dịch sẽ tiết ra ít hơn ở giai đoạn mãn kinh do sự suy giảm nồng độ estrogen.

Cụ thể ở mỗi giai đoạn của nữ giới như sau:

• Tuổi dậy thì đến trước tuổi 20: Dịch tiết bắt đầu xuất hiện và có kinh nguyệt.
• Tuổi 20 đến mãn kinh: Từ 20 – 30 tuổi, lượng dịch tiết đạt mức tối đa, sau đó giảm dần theo sự suy giảm nồng độ estrogen ở mỗi người.
• Độ tuổi sau mãn kinh: Buồng trứng ngưng tiết estrogen khiến lượng huyết trắng sụt giảm, điều này làm cho âm đạo bị khô gây nên nhiều bệnh lý phụ khoa.
  

II. Vai trò của khí hư âm đạo

Dịch tiết âm đạo có vai trò quan trọng đối với phụ nữ như:

• Là chất bôi trơn âm đạo
• Làm sạch âm đạo
• Giữ ẩm cho vùng kín
• Ổn định môi trường sinh dục và hạn chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh
• Tạo môi trường thuận lợi để tinh trùng dễ di chuyển vào vòi trứng và thụ thai

III. Phân loại khí hư và các triệu chứng khí hư bất thường

Khí hư bình thường là dấu hiệu sức khỏe vùng kín ổn định, ngược lại, số lượng và màu sắc khí hư bất thường cảnh báo bệnh viêm nhiễm phụ khoa, chị em tuyệt đối đừng bỏ qua. Có thể dựa vào đặc điểm số lượng, tính chất, màu sắc và mùi của dịch tiết âm đạo để phân thành 2 loại chính là: Khí hư sinh lý và khí hư bệnh lý.

1. Nhận biết khí hư sinh lý (khí hư bình thường)

Dịch tiết bình thường sẽ có màu trắng trong như lòng trắng trứng hoặc trắng đục hơi ngả vàng. Ở giai đoạn trước và sau rụng trứng, dịch tiết ít, không dai. Ở thời điểm rụng trứng, dịch tiết nhiều hơn, dai và có thể kéo dài bằng hai ngón tay.

Vào đầu kỳ kinh nguyệt, dịch âm đạo tiết ra nhiều làm cho chị em có cảm giác ẩm ướt và khó chịu, tuy nhiên, sau khi hết chu kỳ kinh, lượng dịch tiết ra ít lại do giảm lượng estrogen và tăng progesterone. 

Đây đều là những biến đổi bình thường của dịch tiết bình thường nhằm làm sạch, giữ ẩm cho âm đạo và tạo điều kiện để tinh trùng di chuyển vào tử cung khi có trứng rụng hoặc cản trở tinh trùng khi không có trứng.

Bảng thông tin dưới đây sẽ giúp chị em phân biệt rõ hơn giữa dịch tiết sinh lý bình thường và bệnh lý

2. Nhận biết khí hư bệnh lý (tình trạng bất thường)

Bên cạnh đó, nhiều trường hợp khí hư là biểu hiện các bệnh lý viêm nhiễm âm đạo. Nhận biết 5 loại khí hư bệnh lý thường gặp qua các đặc điểm sau:

• Khí hư màu trắng sữa: Dạng vón cục như bã đậu kèm tình trạng ngứa, sưng đau âm hộ có thể là dấu hiệu của nấm men

• Khí hư trắng hoặc xám: Kèm theo mùi tanh thì khả năng là dấu hiệu nhiễm khuẩn âm đạo, có thể biểu hiện ngứa, nóng và sưng vùng kín
• Khí hư màu nâu: Có thể là dấu hiệu mang thai thời kỳ đầu, rối loạn kinh nguyệt hoặc viêm nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung…

• Khí hư màu đục hoặc vàng: Cảnh báo các nhiễm trùng do bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu…
• Khí hư màu vàng xanh: Nếu khí hư màu vàng xanh, có bọt, nóng rát khi đi tiểu là dấu hiệu cảnh báo đang bị nhiễm trùng roi Trichomonas.

Dưới đây là đặc điểm của dịch tiết bệnh lý với những nguyên nhân gây viêm khác nhau, sẽ giúp chị em nhận biết rõ và sớm hơn về bệnh lý phụ khoa của mình.

IV. Cần làm gì khi khí hư ra nhiều bất thường? Cách phòng ngừa

Khi phát hiện dịch tiết ra nhiều bất thường, trước hết chị em cần phải kiểm tra xem đặc điểm của dịch tiết mình như thế nào, sau đó so sánh những đặc điểm đó theo bảng “Phân biệt các loại khí hư” nên trên, sẽ giúp chị em có được cái nhìn sơ bộ về tình trạng mình đang mắc phải. Tuy nhiên có một số điều cần lưu ý rằng:

• Không phải ai cũng có đủ các triệu chứng, các dấu hiệu được liệt kê trong bảng dựa trên trường hợp điển hình, đặc trưng nhất. Do đó, chị em phụ nữ chỉ nên sử dụng thông tin này để tham khảo sơ bộ, tuy nhiên để có đánh giá chuẩn xác nhất cho tình trạng cụ thể, chị em vẫn nên tới khám tại cơ sở sản phụ khoa hoặc thăm khám tại bác sĩ chuyên môn.

Bên cạnh đó, khi tình trạng khí hư ra nhiều bất thường, chị em nên lưu ý giữ sạch “cô bé” khỏi khí hư. Bởi khí hư không chỉ là biểu hiện của bệnh lý nào đó, mà còn là dịch khiến “cô bé” ẩm ướt, ngứa ngáy khó chịu hơn tạo môi trường thuận lợi, nhiều dinh dưỡng cho các vi khuẩn, nấm Candida… phát triển và gây nên viêm phụ khoa và có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Do đó, dù là khí hư bởi bất kỳ nguyên nhân nào, chị em cần chăm sóc đặc biệt cho “cô bé” trong thời kỳ này bằng các lưu ý sau:

• Rửa vệ sinh vùng kín ít nhất 2 lần/ngày với dung dịch vệ sinh phụ nữ từ thảo dược hoặc chuyên dụng có tác dụng hỗ trợ điều trị khí hư. Tuy nhiên, nên lưu ý lựa chọn sản phẩm có khả năng làm sạch an toàn, nhẹ dịu mà vẫn giúp ngăn ngừa được các yếu tố gây bệnh phụ khoa như vi khuẩn, nấm Candida…

• Với chị em phụ nữ thường sử dụng băng vệ sinh hằng ngày, nên lưu ý thay băng thường xuyên để “cô bé” luôn được khô thoáng và sạch sẽ. Trong kỳ kinh nguyệt, nên lưu ý thay băng vệ sinh tốt nhất là trong khoảng 3-4 tiếng, tùy thuộc và lượng kinh nguyệt.
• Chọn quần lót vừa vặn, có khả năng thấm hút tốt. Thay quần lót tối thiểu ngày một lần đặc biệt là thời điểm khí hư ra nhiều. Nên giặt riêng quần lót bằng nước giặt chuyên dụng.
• Sau khi đi vệ sinh, hãy vệ sinh kỹ vùng kín từ phía trước đến phía sau để ngăn vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào âm hộ và âm đạo.
• Quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh và chung thủy để đề phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Hãy định kỳ thăm khám sức khỏe phụ khoa từ 3 – 6 tháng/lần để bảo vệ sức khỏe của bạn.
• Tránh stress, căng thẳng gây ra tiết khí hư nhiều hơn. Cần nghỉ ngơi và ăn uống khoa học, hợp lý.
• Ăn các thực phẩm chứa probiotics tốt cho sức khỏe như ăn sữa chua không đường, sữa chua Hy Lạp hoặc bổ sung thêm men vi sinh vùng kín.
• Khi đã xuất hiện dịch tiết bất thường, thì hầu hết các trường hợp đều là do viêm nhiễm phụ khoa, vì vậy nếu không có điều kiện đi khám ngay tại cơ sở y tế chị em có thể sử dụng các biện pháp chữa viêm phụ khoa an toàn và theo dõi tiến triển. Không tự ý chữa phụ khoa hoặc sử dụng các biện pháp chữa phụ khoa dân gian tại nhà khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.

V. Có khí hư khi nào cần gặp bác sĩ?

• Nếu bạn gặp những dấu hiệu dịch tiết bất thường như dịch tiết nhiều, màu sắc khác lạ như trắng sữa, vàng xanh, nâu, xám… nên đi khám ngay để xác định tình trạng viêm nhiễm là do nấm, vi khuẩn, trùng roi Trichomonas hoặc các bệnh lây qua đường tình dục (Chlamydia, lậu cầu).
• Tuy nhiên, đối với phụ nữ mãn kinh, viêm âm đạo thường liên quan đến việc thiếu nội tiết tố nữ làm dịch tiết ra ít, có mủ, có thể lẫn máu kèm đau rát vùng kín, đau hạ vị, tiểu buốt… 
• Trong đó, nhiễm Chlamydia và lậu cầu thường không biểu hiện triệu chứng. Một số trường hợp dịch tiết có mủ, viêm cổ tử cung, đau khi quan hệ, đau bụng dưới, tiểu buốt. Nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng với biểu hiện rầm rộ hơn.

Do đó, ngay khi phát hiện những dấu hiệu dịch tiết bất thường hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh, chị em hãy đi thăm khám ngay để phát hiện sớm vấn đề và can thiệp điều trị kịp thời tránh để bệnh diễn tiến nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

VI. Giải đáp câu hỏi thường gặp về khí hư 

1. Khí hư ra mỗi ngày có sao không? 

Dịch tiết ra mỗi ngày là hiện tượng sinh lý bình thường, bởi đó là cách mà âm đạo bảo vệ chính mình luôn sạch sẽ và khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu dịch tiết ra quá nhiều sẽ khiến vùng kín luôn trong trạng thái ẩm ướt, làm tăng nguy cơ cho tác nhân có hại tấn công gây các bệnh lý phụ khoa nguy hiểm. Lúc này, chị em cần thăm khám ngay để được tư vấn và điều trị đúng cách.

2. Có nên thụt rửa âm đạo để làm sạch khí hư?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, chị em không nên thụt rửa âm đạo vì điều này có thể làm khô âm đạo, mất cân bằng của hệ vi sinh và pH, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe và khả năng sinh sản của nữ giới.

Khí hư là biểu hiện hoàn toàn bình thường của cơ thể, tuy nhiên nếu ra huyết trắng với số lượng mà màu sắc bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý phụ khoa nguy hiểm. Chị em nên nhận biết sớm để đi khám và điều trị đúng cách.

Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp chị em hiểu rõ hơn về khí hư, cũng như phân biệt giữa tình trạng bình thường và bệnh lý để bảo vệ sức khỏe sinh sản tốt nhất. Trong đó, nếu bạn cần tư vấn về cách chăm sóc vùng kín và giải pháp hỗ trợ điều trị khí hư tại nhà thì có thể liên hệ hotline 0963 910 188 để Đội ngũ Dược sĩ Đại học nhà Lavima hỗ trợ tận tâm, chi tiết nhất.

>> Xem thêm:

• Cách Chữa Khí Hư Có Mùi Hôi Hiệu Quả Từ Lần Đầu
• Điều trị viêm phụ khoa bao lâu thì khỏi?