Nấm âm đạo: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Nấm âm đạo ít gây nguy hiểm tính mạng nhưng không điều trị đúng cách khiến nấm lan rộng và gây biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Theo các nghiên cứu, có khoảng hơn 75% phụ nữ trên toàn thế giới có nguy cơ mắc phải viêm âm đạo. Đây là căn bệnh phổ biến nhất ở phái nữ, đặc biệt là đối với những phụ nữ đã kết hôn hoặc đã có gia đình. Mặc dù phổ biến là vậy nhưng nhiều người vẫn dễ nhầm lẫn với các bệnh lý phụ khoa do khác và tự ý điều trị sai cách dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Vậy làm sao để nhận biết nấm âm đạo? Cách để điều trị nấm âm đạo hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây nhé!

I. Nhiễm nấm âm đạo là gì?

Nấm âm đạo (hay nấm vùng kín) là tình trạng viêm nhiễm âm đạo do sự phát triển quá mức của nấm Candida (thường gặp nhất là Candida albicans) gây kích ứng, ngứa và đau rát tại vùng kín.

Ở điều kiện bình thường, nấm tồn tại trong cơ thể con người ở dạng bào tử, tuy nhiên khi môi trường âm đạo bị mất cân bằng sẽ giúp cho nấm tăng sinh và gây bệnh. Thực tế, hầu hết phụ nữ đều bị nhiễm trùng nấm men ít nhất 1 lần trong đời.

Thông thường, âm đạo của phụ nữ thường được cân bằng tự nhiên giữa vi khuẩn và nấm men, giữ cho môi trường này lành mạnh. Trong đó, hormone estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn có lợi gọi là Lactobacilli.

Những vi khuẩn này có chức năng bảo vệ khỏi sự xâm nhập của các sinh vật gây hại và duy trì sự lành mạnh của âm đạo. Tuy nhiên, khi sự cân bằng này bị xáo trộn, một loại nấm có tên Candida có thể phát triển ngoài tầm kiểm soát và gây ra việc nhiễm trùng nấm men.

Vậy, có thể thấy nhiễm nấm âm đạo không phải là bệnh lây qua đường tình dục, nhưng việc quan hệ không an toàn vẫn có thể lây nhiễm nấm cho nhau, kể cả quan hệ bằng miệng. Bệnh nhiễm nấm âm đạo có thể điều trị bằng thuốc, tuy nhiên hiệu quả điều trị nấm âm đạo nhanh hay chậm, có tái phát hay không phụ thuộc vào tình trạng và phác đồ điều trị của mỗi người.

II. Các dấu hiệu bị nấm vùng kín âm đạo

Nấm Candida thường xuất hiện chủ yếu ở âm đạo, nhưng cũng có thể gây nhiễm bệnh ở miệng, họng, móng tay và nhiều vị trí khác. Tùy thuộc vào mức độ nhiễm bệnh, các triệu chứng lâm sàng có thể biến đổi, những biểu hiện thường thấy bao gồm:

• Ngứa ngáy và cảm giác khó chịu là dấu hiệu điển hình
• Đỏ, sưng, cảm giác nóng rát âm đạo và âm hộ (phần ngoài của bộ phận sinh dục nữ)
• Đau rát khi đi tiểu
• Đau khi quan hệ tình dục
• Khí hư ra nhiều bất thường, dịch tiết màu trắng vón cục như phô mai, có mùi khó chịu
• Khí hư thường gắn chặt vào thành âm đạo, có lúc tiết dịch tiết dịch trắng đục hoặc không tiết dịch

• Vùng âm đạo có thể bị sưng đỏ, phù nề, xuất hiện các vết trầy da và trong trường hợp nặng hơn, triệu chứng có thể lan rộng ra cả vùng bẹn, đùi.
• Đặc biệt, các triệu chứng và dấu hiệu của nấm âm đạo thường gia tăng vào tuần trước khi kinh nguyệt đến.

Các triệu chứng nhiễm nấm âm đạo tương tự như các bệnh khác bao gồm nhiễm khuẩn âm đạo và bệnh lây truyền qua đường tình dục, khiến chúng ta rất dễ nhầm lẫn. Do đó, nếu bạn thấy bất kỳ triệu chứng nào như trên, nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và điều trị kịp thời.

III. Các nguyên nhân gây nhiễm nấm phụ khoa

Tác nhân phổ biến nhất gây viêm nấm phụ khoa là nấm Candida, trong đó loài thường gặp nhất là C. albicans, C.glabrata và C. tropicalis. Các chủng khác như C. turolosis, C. krusei, C. stellatoide cũng có thể gây bệnh nhưng ít gặp hơn và có thể khó điều trị hơn.

Hiện nay, bệnh viêm nấm phụ khoa ngày càng tăng do nhiều nguyên nhân đa dạng, bao gồm:

• Thay đổi hormone: Những thay đổi hormone do mang thai, cho con bú, mãn kinh, dùng thuốc tránh thai có thể thay đổi sự cân bằng môi trường âm đạo.
• Bệnh đái tháo đường: Sự gia tăng lượng đường trong màng nhầy của âm đạo tạo ra môi trường thuận lợi cho nấm men phát triển.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Nếu bạn nhiễm HIV hoặc một số bệnh lý khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch sẽ tạo điều kiện cho nấm âm đạo phát triển.
• Quan hệ tình dục: Nấm âm đạo vẫn có thể truyền từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục.
• Thuốc kháng sinh: Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi và có hại, từ đó làm xáo trộn sự cân bằng của môi trường âm đạo.
• Thụt rửa và thuốc xịt âm đạo: Sử dụng các sản phẩm này có thể làm thay đổi sự cân bằng hệ vi sinh và pH trong âm đạo.

IV. Bị nấm âm đạo khi nào nên gặp bác sĩ?

Nấm âm đạo tuy ít gây nguy hiểm tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời và đúng cách sẽ gây biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Bởi thế, bạn cần đi khám ngay nếu:

• Đây là lần đầu tiên bạn có triệu chứng của nhiễm nấm âm đạo
• Bạn không chắc mình có bị đang nhiễm nấm âm đạo hay không
• Các triệu chứng không thuyên giảm sau khi điều trị đủ liều thuốc kháng nấm
• Triệu chứng nặng hơn hay xuất hiện thêm triệu chứng khác.

V. Cách điều trị nấm âm đạo  tốt nhất

Điều trị nhiễm nấm âm đạo hiệu quả nhanh hay chậm còn tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tần suất nhiễm nấm của người bệnh.

Nếu triệu chứng nhẹ đến trung bình và tần suất tái lại ít, bác sĩ có thể khuyến nghị:

• Kháng nấm ngắn hạn: Bác sĩ có thể đề nghị kem bôi hoặc thuốc đặt kháng nấm không kê đơn chứa miconazole hoặc clotrimazole trong 1 – 7 ngày.
• Thuốc uống đơn liều: Kê đơn thuốc uống với liều duy nhất fluconazole. Lưu ý phụ nữ có thai không nên dùng fluconazole đường uống.

Nếu việc điều trị không hiệu quả, triệu chứng nặng hoặc tái phát nhiều lần (≥ 4 lần/năm), bạn cần đi tái khám để bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị thích hợp:

• Kháng nấm kéo dài: Bác sĩ kê toa thuốc chống nấm hàng ngày trong tối đa hai tuần, sau đó mỗi tuần một lần trong sáu tháng.
• Thuốc uống đa liều: Bác sĩ có thể kê đơn kháng nấm đường uống 2 -3 liều thay cho thuốc bôi hay đặt âm đạo, tuy nhiên, phương pháp này không khuyến nghị cho phụ nữ mang thai.
• Acid boric: Thuốc dạng viên nang đưa vào âm đạo, dùng trong trường hợp nấm kháng với các thuốc kháng nấm thông thường. Lưu ý, tuyệt đối không dùng acid boric bằng đường uống.

VI. Lưu ý khi dùng thuốc điều trị viêm âm đạo do nấm

Một số lưu ý chị em cần nắm khi sử dụng thuốc điều trị nấm âm đạo:

• Những loại thuốc nêu trên không được khuyến cáo dùng cho phụ nữ mang thai 3 tháng đầu, nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng.
• Có thể xảy ra tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt là khi sử dụng liều cao hoặc không đúng cách. Do đó, nếu nhận thấy có những dấu hiệu bất thường, người bệnh cần ngưng sử dụng và thông báo với bác sĩ điều trị.
• Thận trọng ở những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, bị suy gan hoặc suy thận nặng, thiếu máu cục bộ.
• Ngưng thuốc ngay khi phát sinh tác dụng phụ có liên quan đến hệ thần kinh trung ương. 
• Tránh mang thai trong và sau 2 tháng dùng thuốc.
• Điều trị cho cả bạn tình nếu bạn bị tái nấm quá nhiều lần.
• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, bởi điều này sẽ có thể làm nhờn thuốc và càng khó điều trị dứt điểm hơn.

VII. Cách ngăn ngừa nhiễm nấm âm đạo cho phụ nữ

Để hạn chế nguy cơ nhiễm nấm âm đạo, các chị em nên lưu ý:

• Tránh mặc quần bó sát, nên sử dụng quần lót có chất liệu thoáng mát
• Tránh thụt rửa âm đạo
• Vệ sinh sạch sẽ và giữ cho vùng kín luôn được khô thoáng
• Không nên tắm nước quá nóng
• Không lạm dụng kháng sinh khi không thực sự cần thiết
• Không nên để quần áo, khăn tắm ẩm ướt trong thời gian dài.

VIII. Bị nấm vùng kín có nguy hiểm không?

Giải đáp cho câu hỏi “Bệnh nấm phụ khoa có nguy hiểm không”, theo các bác sĩ, bệnh viêm nhiễm nấm âm đạo – âm hộ nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm hơn như: Nấm lan ra các bộ phận xung quanh gây viêm vùng chậu, viêm đường tiết niệu… có thể dẫn đến vô sinh, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung…

Nhiễm nấm âm đạo có thể được điều trị khỏi bằng việc sử dụng thuốc theo đúng phác đồ kết hợp giữ gìn vệ sinh vùng kín sạch sẽ và kiểm soát các yếu tố nguy cơ làm nấm phát triển.

IX. Các đối tượng dễ bị nhiễm nấm âm đạo? 

Theo nghiên cứu, có tới 75% phụ nữ trải qua ít nhất một lần trong đời vấn đề về nấm âm đạo, nhất là những nhóm đối tượng có yếu tố nguy cơ cao bao gồm:

• Người bị tiểu đường
• Người có hệ thống miễn dịch yếu
• Phụ nữ mang thai
• Người đang sử dụng kháng sinh rộng phổ
• Người đang sử dụng thuốc corticosteroid
• Phụ nữ đang sử dụng các công cụ tránh thai bên trong tử cung (ví dụ như vòng tránh thai)
• Những người có lối sống không lành mạnh và quan hệ tình dục không an toàn với nhiều đối tác
• Người không biết cách vệ sinh âm đạo đúng cách
• Bệnh nấm âm đạo thường không phổ biến ở phụ nữ sau giai đoạn mãn kinh. Hơn nữa, những người đang sử dụng liệu pháp hormone toàn thân cũng ít khi gặp phải vấn đề này trong lĩnh vực phụ khoa.

Trên đây là những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về triệu chứng và nguyên nhân của viêm âm đạo, đối tượng có nguy cơ mắc bệnh và những điều cần lưu ý khi điều trị. Hy vọng rằng bài viết đã giúp bạn giải đáp các thắc mắc về tình trạng này. Trong đó, nếu bạn cần tư vấn, hỗ trợ thêm về cách chăm sóc sức khỏe vùng kín khi bị nấm âm đạo thì có thể liên hệ đến hotline 0963 910 188 để đội ngũ Dược sĩ Đại học nhà Lavima hỗ trợ tận tâm và tốt nhất!